دی یا دتوشو (Daatoshu) به چم دادار و آفریدگار است و در نامه های اوستایی بیشتر جای اهورامزدا بکار رفته است. اگر به نام سی روز ماه بنگرید، میبینید که روزهای هشتم و پانزدهم و بیست و سوم هر ماه با نام دی نام گذاری شده است که برای تمیز آنها از هم هر یک را با نمام روز بعدش خوانده اند. و همچنین اومزد که آن هم نام خداوند است. بدین گونه اورمزد ، دی بآذر ، دی بمهر ، و دی بدین. بنابراین در ماه 4 روز به نام خدا نامیده و در ماه 4 بار جشن دیگان برگزار می شود.
در ایران باستان نخستین جشن دیگان در ماه دی یعنی روز اورمزد و دی ماه خرم روز نام داشته است و در این روز که شب پیش ، بزرگترین شب سال بوده است. پادشاه و حاکم دیذدار عمومی با مردم داشته است. اکنون هر خانواده زرتشتی میوه هایی مانند انار ، هندوانه ، خربزه ، سیب ، به ، انگور و آجیل تهیه می کنند و تا پاسی از شب اورمزد و دی ماه ( شب چله ) همه با شادی و خرمی شب را می گذرانند و گاهی با نیایش گاه اشهن شب را به سپیده دم تبدیل می کنند .
فلسفه شب یلدا ( شب چله ) اینگونه است که بسیاری از مسلمانان بدون دانستن آن مناسک زرتشتیان را در ایران اجرا می کنند.
- اورمزد و دی ماه : در نخستین روز دی ماه باستانی.
( 25 آذر ماه خورشیدی ) - دی بآذر و دی ماه : در هشتمین روز دی ماه باستانی.
( 2 دی ماه خورشیدی ) - دی بمهر و دی ماه : پانزدهمین روز دی ماه باستانی.
( 9 دی ماه خورشیدی ) - دی بدین و دی ماه : بیست و سومین روز دی ماه باستانی.
( 17 دی ماه خورشیدی )
در ایران باستان نخستین جشن دیگان در ماه دی یعنی روز اورمزد و دی ماه خرم روز نام داشته است و در این روز که شب پیش ، بزرگترین شب سال بوده است. پادشاه و حاکم دیذدار عمومی با مردم داشته است. اکنون هر خانواده زرتشتی میوه هایی مانند انار ، هندوانه ، خربزه ، سیب ، به ، انگور و آجیل تهیه می کنند و تا پاسی از شب اورمزد و دی ماه ( شب چله ) همه با شادی و خرمی شب را می گذرانند و گاهی با نیایش گاه اشهن شب را به سپیده دم تبدیل می کنند .
فلسفه شب یلدا ( شب چله ) اینگونه است که بسیاری از مسلمانان بدون دانستن آن مناسک زرتشتیان را در ایران اجرا می کنند.
